Trong mỗi mạch điện đều có điện trở với những công dụng điều chỉnh dòng điện mang đến sự an toàn cho mạch điện. Đồng thời, có những thiết bị điện còn sử dụng thêm một loại linh kiện là điện trở nhiệt. Vậy điện trở nhiệt là gì? Ký hiệu điện trở nhiệt là gì? Điện trở nhiệt có mấy loại cũng như cách kiểm tra điện trở nhiệt sống hay chết ra sao? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp những thắc mắc của bạn.
Điện trở nhiệt là gì?
Việc tìm hiểu về điện trở nhiệt là gì hay thermistor là gì sẽ giúp bạn hiểu chi tiết về loại linh kiện này.
Điện trở nhiệt (Thermistor) là loại điện trở được dùng cho nhiệt độ, có trở kháng phụ thuộc vào sự thay đổi của nhiệt độ. Linh kiện này được ứng dụng nhiều trong các mạch điện để theo dõi mức nhiệt độ như lò nướng, tivi, tủ lạnh… Bên cạnh đó, điện trở nhiệt cũng được sử dụng trong nhiều loại thiết bị công nghiệp như lò sấy công nghiệp, nồi hơi công nghiệp…
Điện trở nhiệt được sản xuất với rất nhiều kiểu dáng đa dạng. Tùy thuộc vào thiết bị sử dụng cũng như nhà sản xuất mà điện trở nhiệt sẽ có đặc điểm khác nhau.
Ký hiệu điện trở nhiệt
Trong khi sử dụng hay sửa chữa, bạn chắc chắn cần biết được ký hiệu điện trở nhiệt để dễ dàng nhận biết linh kiện có được lắp trong mạch điện hay không. Ký hiệu của điện trở nhiệt theo dạng chữ là: NTC, PTC.
Đối với các mạch điện, ký hiệu điện trở nhiệt sẽ có nhiều dạng khác nhau. Bạn có thể tham khảo các hình vẽ ký hiệu của điện trở nhiệt trong mạch điện dưới đây.
Việ nắm được ký hiệu của điện trở biến đổi nhiệt độ trong mạch điện sẽ giúp bạn phân biệt dễ dàng hơn.
Điện trở nhiệt có mấy loại?
Trước khi quyết định chọn loại điện trở nhiệt để dùng trong mạch điện, bạn cần biết được điện trở nhiệt có mấy loại? Các loại điện trở nhiệt là gì? Từ đó, bạn có thể dễ dàng chọn loại điện trở thay thế cho mạch điện của thiết bị được chính xác hơn.
Nhiệt điện trở có hai loại: loại có hệ số nhiệt độ âm (nhiệt điện trở NTC) và loại có hệ số nhiệt độ dương (nhiệt điện trở PTC). Để hiểu sâu về NTC thermistor là gì? PTC thermistor là gì? Bạn có thể tham khảo thông tin chi tiết của các loại điện trở nhiệt dưới đây để biết được điện trở nhiệt có những loại nào.
Điện trở nhiệt PTC
Điện trở nhiệt PTC còn được biết đến là điện trở thuận (điện trở dương), điện trở nhiệt có hệ số dương khi nhiệt độ tăng thì điện trở tăng. Theo đó, khi mức nhiệt độ của thiết bị điện tăng thì trở kháng của điện trở cũng sẽ tăng lên.
Trong trường hợp nhiệt độ ở dưới mức khoảng 110 độ thì trở kháng của PTC sẽ không đáng kể, ở mức từ vài trăm ohm. Khi mức nhiệt độ ở trên khoảng 110 độ thì trở kháng của PTC sẽ tăng cao lên tới vài mega ohm (MΩ).
Điện trở nhiệt NTC
Điện trở nhiệt NTC còn có tên gọi khác là điện trở nghịch (điện trở âm) có tính chất nhiệt độ của thiết bị tăng thì trở kháng lại giảm. Điện trở nhiệt NTC được sử dụng phổ biến trong rất nhiều các thiết bị và ứng dụng hiện nay.
Điện trở nhiệt NTC có chất liệu từ oxit kim loại như mangan, sắt, niken, coban, đồng, titan. Với các dòng điện trở NTC thương mại sẽ có chất liệu từ ceramic. Ngoài ra, điện trở nhiệt còn được phân loại thành các dòng như điện trở 10K, 20K, 30K…
Xem thêm: Cấu tạo, phân loại, ứng dụng và cách kiểm tra cảm biến nhiệt độ
Cấu tạo điện trở nhiệt
Sau khi hiểu rõ về đặc điểm của điện trở nhiệt là gì? Điện trở nhiệt có bao nhiêu loại. Bạn cũng cần tìm hiểu thêm về cấu tạo điện trở nhiệt. Từ đó, bạn sẽ dễ tháo lắp hoặc sửa chữa điện trở nhiệt hơn.
Điện trở nhiệt bao gồm những vỏ bọc gốm, bộ phận cách nhiệt, dây nhiệt điện trở và hỗn hợp các bột oxit kim loại oxit kẽm theo tỷ lệ chính xác. Hỗn hợp bột oxit kim loại được nén trong vỏ bọc gốm và nung ở nhiệt độ cao.
Tùy thuộc vào mức nhiệt theo độ dẫn điện của hỗn hợp sẽ biến đổi. Dây nhiệt điện trở thường được làm từ chất liệu niken và crom để tăng độ dẫn nhiệt, dẫn điện.
Ứng dụng điện trở nhiệt
Hiện nay, những ứng dụng điện trở nhiệt có mặt ở rất nhiều lĩnh vực khác nhau. Bạn có thể khám phá những ứng dụng của điện trở nhiệt ngay dưới đây.
- Ứng dụng của nhiệt điện trở có chức năng cảm biến nhiệt cho các thiết bị như nồi cơm điện, lò điện, lò nướng, ấm siêu tốc…
- Điện trở nhiệt có chức năng đo lường nhiệt độ và bù nhiệt cho những thiết bị tự động hóa như máy in, máy photocopy…
- Điện trở nhiệt còn được dùng trong những ngành công nghiệp như chế biến thực phẩm…
- Ứng dụng nhiệt điện trở còn được dùng trong các lĩnh vực bảo vệ môi trường, dự báo thời tiết…
- Ứng dụng trong những vòng lặp của các thiết bị, mạch tích hợp hay bộ dao động tinh thể và cặp nhiệt điện.
- Công dụng của nhiệt điện trở nhiệt được dùng cho các mạch bảo vệ quá nhiệt của cấp nguồn điện, đảm bảo an toàn cho hệ thống.
Ứng dụng của nhiệt điện trở PTC cũng rất phổ biến như dùng để tự điều chỉnh nhiệt độ, bảo vệ quá tải… Ngoài ra, các điện trở nhiệt cũng còn rất nhiều những ứng dụng khác nhau trong cuộc sống để đáp ứng được nhu cầu sử dụng.
Có thể bạn quan tâm: Cấu tạo, ứng dụng và cách kiểm tra encoder sống hay chết
Cách kiểm tra điện trở nhiệt sống hay chết
Khi các thiết bị điện gặp sự cố như chập cháy, đoản mạch… mà nguyên nhân do điện trở nhiệt có thể bị hư hỏng, bị chết. Khi đó, bạn chắc chắn sẽ cần phải nắm được cách đo điện trở nhiệt cũng như cách kiểm tra điện trở nhiệt để tìm ra nguyên nhân, đánh giá tình trạng của linh kiện.
Trước tiên, bạn sẽ cần chuẩn bị đồng hồ vạn năng với chức năng đo điện trở. Bạn nên lựa chọn những loại đồng hồ VOM chất lượng, độ chính xác cao để đảm bảo đo điện trở nhiệt chính xác. Bạn có thể tham khảo các sản phẩm nổi bật như đồng hồ vạn năng Hioki DT4256, Hioki 3030-10, Hioki 3244-60, .. để đáp ứng yêu cầu của công việc một cách tốt nhất
Cách kiểm tra điện trở nhiệt sống hay chết như sau:
Bước 1: Bạn chọn thang đo điện trở trên đồng hồ VOM.
Bước 2: Bạn kết nối hai que đo với đồng hồ, đầu que đo tiếp xúc với hai chân của điện trở nhiệt. Tiếp đến, bạn cấp nhiệt độ tăng dần lên.
Bước 3: Quan sát số đo của đồng hồ vạn năng
- Điện trở nhiệt PTC còn sống khi số đo điện trở của đồng hồ vạn năng tăng ổn định.
- Điện trở nhiệt NTC còn sống khi số đo điện trở của đồng hồ vạn năng giảm xuống ổn định.
- Trong trường hợp, đồng hồ không hiển thị kết quả, số đo bằng 0 hoặc vô cực thì nhiệt điện trở PTC hay NTC đã bị chết. Khi đó, bạn sẽ cần phải thay thế một điện trở nhiệt khác.
Như vậy, Hiokivn.com đã mang đến những thông tin chi tiết về điện trở nhiệt là gì, các loại điện trở nhiệt cũng như cách kiểm tra điện trở nhiệt sống hay chết. Từ đó, bạn có thể sử dụng đúng cách cũng như có thể tự kiểm tra điện trở nhiệt có bị hỏng hóc hay không. Chúc bạn thành công!
