Sau 5 năm, hành trình tìm kiếm cách kết nối ý thức hơn trên mạng xã hội trong nhiều năm đã làm nổi bật cuộc sống của tôi theo nhiều cách bất ngờ.

Dưới đây là những đúc kết khi tôi phiêu lưu qua những thăng trầm trên mạng xã hội.

Khi bạn biết cách sử dụng một công cụ, khó mà chê nó không hiệu quả.

1. Xác Định Rõ Điều Bạn Muốn

Đầu tiên và trước hết: Bạn mong đợi đạt được điều gì từ mạng xã hội? Tại sao lại mất thời gian cho nó?

Mạng xã hội linh hoạt như cao su. Bạn có thể sử dụng cho phong phú các mục đích khác nhau. Để ngắm hình phụ nữ đẹp, để thư giãn, để chơi games, để tìm thêm các đối tác tình dục tiềm năng mới. Bạn tự định nghĩa mình muốn gì từ đó. Không có câu trả lời đúng hoặc sai ở đây.

1. Kết bạn: Tôi quyết định tham gia mạng xã hội để xây dựng một mạng lưới quan hệ vừa rộng vừa sâu tập hợp những người bạn tương thích. Tương thích là chia sẻ chung hệ giá trị. Do tôi có một lối sống không chính chống nên tôi có thể gặp gỡ những người tôi muốn gặp bất kỳ lúc nào. Rất dễ để gặp một người ngoài đời (bạn chỉ cần đi ra khỏi nhà là xong), nhưng không dễ để tìm ra một anh bạn nối khố giữa đám đông. Bạn phải tốn rất nhiều thời gian trò chuyện mới biết họ là ai, suy nghĩ gì, sở thích gì, quan tâm đến gì.

Mạng xã hội rút ngắn thời gian tìm hiểu lại. Quy luật gieo hạt bảo có thể bạn phải gặp 100 người mới tìm ra 1 người bạn hợp rơ. Cũng mất chừng đó lượng đối với mạng xã hội. Nhưng quá trình tìm kiếm được mạng xã hội xúc tác diễn ra nhanh hơn. Facebook như một catalogue/menu Best Friend Forever: “Người đẹp ơi, tớ chọn cậu. Cái đầu thông minh ơi, làm bạn với mình đi.”  Bạn có thể lướt qua 100 hồ sơ dễ dàng để tìm những người bạn mới tiềm năng. Hẳn nhiên bạn sẽ phải đầu tư thứ gì đó để nuôi dưỡng tình bạn này. Mối quan hệ cần được nuôi dưỡng, chứ không phải sản xuất.

Mạng xã hội giúp bạn hack tâm trí một người. Đây là một kỹ thuật được lưu truyền từ thời Social Bookmarking (như Digg) sang Social Media. Hãy vào profile một người, xem cập nhật, hình ảnh, nhóm, page của họ. Họ quan tâm đến gì, chia sẻ link gì, bình luận ra sao? Những thông tin này sẽ hé lộ sự thông minh và cá tính của họ theo những cách bạn không ngờ đến.

2. Mang giá trị nhiều hơn đến mọi người. Chỉ mất 1 phút để bạn chia sẻ một cập nhật đặt nụ cười lên môi người khác, động viên người khác vượt qua những khó khăn cuộc sống, thách thức người khác nhìn vào ngày hôm nay và biến nó trở thành một ngày đáng nhớ trong đời. Giá trị bạn trao/nhận so với khoảng đầu tư 140 chữ và 1 phút là rất cao.

3. Kiếm tiền: Khi giới thiệu tính năng và lợi ích của sản phẩm/dịch vụ mà tôi đang thực hiện, tôi nhận được nhiều việc từ bạn bè trên mạng xã hội hơn chiến thuật bắn-vãi-CV khắp các trang tìm việc. Khi bạn tỏ ra là một người chuyên nghiệp trong lĩnh vực mình làm, những lợi ích nghề nghiệp vẫn có thể đạt được qua mạng xã hội mà không phải vất vả lắm.

Tuy nhiên, những người sử dụng mạng xã hội cho vấn đề kinh doanh thường tỏ ra quá giả tạo cho khẩu vị của tôi. Thay vì tự nhiên chia sẻ giá trị, họ trở thành những doanh nhân-spammer dở hơi và khó chịu nhất trên mạng xã hội. Tiêu thụ sự chú ý của khách hàng một cách cưỡng ép (tag) không hay ho lắm, khi sự chú ý = thời gian + tiền bạc. Cái bạn kinh doanh không phải là bạn. Tách biệt việc kinh doanh (fanpage/group) với đời sống cá nhân (profile) là điều rất cần thiết.

Bạn muốn thu hoạch gì từ cánh đồng mạng xã hội? Viết 5 điều lên một sticky note và dán bên cạnh máy vi tính để nhắc nhở mình không quên.

2. Học Cách Tạo Mối Quan Hệ Để Thỏa Mãn Khao Khát Của Bạn

Khi bạn đã biết rõ mình muốn gì, hãy vạch ra một chiến thuật kết nối đơn giản để thỏa mãn nhu cầu của bạn.

Đây là quy tắc đơn giản nhất: Hãy cho đi bất kỳ điều gì bạn muốn đạt được.

Hay như Zig Zagler nói hay hơn: “Bạn có thể đạt được tất cả những gì bạn muốn nếu bạn cho người khác những gì họ muốn”.

Nếu bạn muốn kết bạn mới, hãy làm một người bạn tốt. Nếu bạn muốn tăng doanh số, hãy giúp người khác thành công. Nếu bạn muốn hoàn thiện hơn, hãy giúp người khác phát triển.

Tôi có hàng chục bạn khao khát phát triển vì tôi thích chia sẻ những thông tin và lời khuyên. Kết quả là mạng lưới quan hệ của tôi giúp tôi xích lại gần những người đang tìm kiếm cách có bụng 6 múi, vui vẻ yêu đời, hack hiệu suất, ham học hỏi, độc lập tài chính… – chính xác dạng tôi thích thú kết bạn. Nếu bạn thành thật quan tâm đến con người, bạn sẽ có được những mối quan hệ cực kỳ chất lượng.

Luật hấp dẫn cho mạng xã hội: Bất kỳ những gì bạn thường chia sẻ nhất, bạn sẽ thu hút nhiều hơn.

3. Giữ Vững Chiến Thuật

Like fanpage PTCNVN cũng là một cách sử dụng mạng xã hội hiệu quả: bạn nhận được miễn phí giá trị ?

Với chiến thuật đúng đắn, bạn còn có thể thiết lập mối quan hệ với những cá nhân cực kỳ thú vị và xuất sắc.

Tập trung vào lý do tại sao bạn sử dụng mạng xã hội. Bạn có đạt được những điều bạn muốn chưa? Hay bạn đang phí thời gian?

Facebook có đầy những app vớ vẩn và những chia sẻ ngớ ngẩn. Facebook cũng đầy những bạn nữ có thể khiến bạn mất hồn vài giây với những bức ảnh bốc khói. Bạn toàn quyền lựa chọn tiếp tục đắm say với chúng hay không. Còn tôi thì chọn Block/Unscribe. Hãy nhớ lại mục tiêu của bạn. Bạn tham gia Facebook để giết thời gian, dành nhiều thời gian hơn cho máy vi tính hay để cải thiện chất lượng sống của mình?

Tôi thường cho mình thời hạn 1 tháng để theo dõi một người bạn xa lạ. Khi đa số chia sẻ từ một người không hứng thú, tôi thường không e ngại nhấn nút Unscribe hoặc Unfriend. Không quan trọng bạn là ngôi sao, người mẫu, doanh nhân, vận động viên… Cái quan trọng là những chia sẻ của bạn có hữu ích với tôi hay không? Có làm tôi suy nghĩ, yêu đời, vui cười hơn không? Nếu không, tôi có toàn quyền dành thời gian cho người khác.

Nguyên lý 80/20: Tập trung vào số ít hiệu quả, và loại bỏ số đông thừa thãi.

4. Tạo Kênh Giao Tiếp

Làm sao bạn có thể giữ mối quan hệ thân mật với 5000 người bạn cùng lúc? Con số Dunbar cho đây là điên rồ:

Con số của Dunbar (Dunbar’s Number) là một khoảng từ 100 đến 230 mối quan hệ, với con số tối ưu là 150. Một người chỉ có thể duy trì khoảng 150 mối quan hệ lâu bền và gắn bó. Cho nên thay vì hếch mũi vì bạn có 4,000 bè trên Facebook (nhờ kết bạn loạn xà ngầu), hãy kiêu hãnh nếu bạn giữ liên lạc được với 150 người bạn chân thành.

Để nuôi dưỡng một số lượng mối quan hệ không lấy gì làm khiêm tốn, bạn cần có chiến thuật. Dưới đây là chiến thuật giao tiếp hiệu quả nhất trên mạng xã hội tôi đã trải nghiệm:

Chia sẻ cập nhật -> Email hay tin nhắn -> Nói chuyện điện thoại -> Gặp gỡ mặt-đối-mặt -> Duy trì mối quan hệ

Sự giao tiếp kết hợp càng nhiều giác quan chừng nào, bạn càng rút ngắn khoảng cách giữa hai bên chừng đó. Giao tiếp mặt-đối-mặt là hình thức giao tiếp giàu có nhất, phong phú nhất. Một buổi gặp mặt bằng 5 lần điện thoại. Một cuộc điện thoại bằng 5 email. Một email/tin nhắn bằng 10 cái Like hời hợt. Khi tôi gọi điện thoại cho một người bạn mới quen trên Facebook, tôi khám phá mối quan hệ phát triển nhanh hơn rất nhiều lần so với việc dùng script Like hàng loạt mọi thứ họ chia sẻ trên Facebook.

Khi bạn thấy một người có vẻ chia sẻ chung hệ giá trị với bạn, hãy nâng mối quan hệ này lên tầm cao mới. Bước đầu, hãy thử gửi message hoặc email. Nếu ổn, hãy gọi điện thoại và trao đổi ngắn trong 5-10 phút. Nếu chuẩn, hãy thử gặp gỡ ngoài đời hoặc video-call. Nếu mọi thứ trông tươi sáng, bạn đã sẵn sàng cho một tình bạn dài lâu hay mối quan hệ làm ăn ổn thỏa.

Có rất nhiều biến tấu khác nhau để bạn áp dụng. Nhưng đây là tiến trình tự nhiên nhất nhiều người sử dụng nhưng không nhận thức được. Nếu bạn để ý, những người bán hàng thường áp dụng quy trình này (gửi email giới thiệu sản phẩm -> gọi điện thoại xin nói chuyện 5 phút -> thiết lập cuộc hẹn -> tiếp tục theo dõi). Tránh đốt cháy giai đoạn. Ví dụ một cuộc điện thoại từ số lạ có thể khiến người khác dè dặt trả lời.

* * *

Càng về sau, tôi càng có xu hướng khám phá và sâu sắc hóa những mối quan hệ ý nghĩa thay vì lướt phớt qua cuộc đời người khác.

Mạng xã hội đã “phụng sự kiệt xuất” mục đích này.  Đến nay, tôi cũng không tin được mình đã tạo được nhiều mối quan hệ tuyệt vời chỉ trong vài năm mạng xã hội bùng nổ, so với hàng chục năm mình sống trong siêu bầy đàn xã hội loài người.

Dù mạng xã hội hiện tại chưa là miền đất hứa để nuôi dưỡng mọi mối quan hệ, nhưng biết đâu…